Điện 2 pha là gì? Ứng dụng thực tế của điện 2 pha

Điện 2 pha là một hệ thống điện xoay chiều với hai dây pha lệch nhau 90 độ, từng được ứng dụng trong một số khu vực đặc thù và các thiết bị chuyên biệt. Mặc dù không phổ biến như điện 1 pha và điện 3 pha trong đời sống hiện đại, điện 2 pha vẫn đóng vai trò quan trọng ở các vùng hoặc lĩnh vực yêu cầu nguồn điện liên tục, ổn định và cân bằng tải tốt hơn. Cùng Cáp điện VN tìm hiểu xem điện 2 pha là gì? So sánh và ứng dụng thực tế của điện 2 pha.

Điện 2 pha là gì?

Điện 2 pha hay hệ thống điện 2 pha là một dạng hệ thống điện xoay chiều có hai pha điện áp lệch pha nhau một góc 90 độ hoặc hai dây pha điện khác biệt được sử dụng để truyền tải điện năng. Trong hệ thống này, có hai dây dẫn mang điện năng, mỗi dây mang một pha điện. Điện 2 pha từng được sử dụng ở một số hệ thống cũ hoặc trong các ứng dụng đặc biệt, tuy nhiên rất ít phổ biến hiện nay, thay thế bởi hệ thống điện 3 pha hiệu quả hơn. Điện 2 pha có thể tạo ra điện áp giữa hai pha hoặc điện áp giữa pha và trung tính.

Trong thực tế, khái niệm điện 2 pha có thể bị nhầm lẫn với điện 1 pha có 2 dây, hoặc điện 3 pha có 2 dây pha được sử dụng tuỳ mục đích. Hiện nay, thông thường hệ thống điện dân dụng sử dụng điện 1 pha hoặc điện 3 pha, điện 2 pha không phổ biến nhiều.

So sánh điện 2 pha với điện 1 pha và 3 pha

Dưới đây là bảng so sánh tổng quan giữa điện 1 pha, 2 pha và 3 pha dựa trên các tiêu chí phổ biến nhất hiện nay:

Điện 1 pha chủ yếu phù hợp cho hộ gia đình và văn phòng nhỏ. Điện 2 pha hiện nay rất hiếm gặp, thường chỉ trong các ứng dụng đặc biệt, còn điện 3 pha là tiêu chuẩn cho hệ thống truyền tải, sản xuất công nghiệp vì hiệu suất cao và ổn định hơn nhiều.

Ứng dụng của điện 2 pha

Điện 2 pha có một số ứng dụng thực tế trong đời sống nhưng phạm vi còn hạn chế và thường gặp ở các khu vực đặc thù:

• Được sử dụng tại một số vùng nông thôn, làng nghề, hoặc nơi lưới điện yếu, không ổn định để tăng khả năng vận hành thiết bị điện 1 pha có công suất lớn hơn bình thường mà vẫn không cần đến lưới điện 3 pha.​
• Ổn áp 2 pha: Giúp ổn định điện áp cho thiết bị điện sử dụng nguồn điện không đều, bảo vệ mạch điện và kéo dài tuổi thọ thiết bị.​
• Ứng dụng trong điều khiển động cơ servo, một số nghiên cứu và chế tạo máy móc tự động hóa đặc biệt, nơi cần nguồn điện với hai dây pha riêng biệt để phối hợp hoặc điều khiển.​
• Trong các hệ thống cầu dao, aptomat 2 pha dùng để bảo vệ toàn bộ hệ thống hoặc từng thiết bị quan trọng như máy giặt, điều hòa, bình nóng lạnh, nhờ khả năng ngắt nhanh khi gặp sự cố.​

Tóm lại, điện 2 pha hữu ích ở những khu vực điện lưới yếu hoặc trong những ứng dụng đặc biệt cần ổn định điện áp và linh hoạt nguồn cung cấp, nhưng hiện nay vẫn ít phổ biến trong đời sống dân dụng, thay thế bởi điện 1 pha và 3 pha ở hầu hết các ứng dụng.

Hiện nay, điện 2 pha ít được sử dụng rộng rãi do sự xuất hiện và ưu điểm vượt trội của hệ thống điện 1 pha và 3 pha. Tuy nhiên, hiểu và nắm rõ bản chất điện 2 pha giúp chúng ta tránh sự nhầm lẫn, đồng thời biết cách áp dụng đúng trong các trường hợp đặc biệt. Đây là kiến thức nền tảng quan trọng đối với các kỹ sư điện, người làm việc trong lĩnh vực kỹ thuật và ứng dụng thực tế về hệ thống nguồn điện.