Làm việc có điện là gì? Quy chuẩn kỹ thuật điện quốc gia QCVN 01:2020/BCT

Làm việc có điện là khái niệm chỉ các công việc thực hiện trực tiếp trên hoặc với các thiết bị, hệ thống đang mang điện năng hoạt động. Đây là loại công việc đòi hỏi người thực hiện phải sử dụng các công cụ, trang bị chuyên dụng nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối khi thao tác trên các thiết bị điện đang có điện. Việc làm này thường đi kèm với nhiều rủi ro, do vậy yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các quy định kỹ thuật và biện pháp an toàn để tránh nguy hiểm cho con người và thiết bị. Cùng Cáp điện VN đi tìm hiểu chi tiết về làm việc có điện là gì? Quy chuẩn kỹ thuật điện quốc gia QCVN 01:2020/BCT về An toàn điện.

Làm việc có điện là gì?

“Làm việc có điện” là thuật ngữ chỉ công việc thực hiện trên các thiết bị, hệ thống điện khi nguồn điện đang được cấp và thiết bị đang mang điện. Đây là loại công việc đòi hỏi sử dụng các trang bị, dụng cụ chuyên dụng nhằm đảm bảo an toàn khi thao tác trực tiếp trên các thiết bị điện đang hoạt động.

Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01:2020/BCT về An toàn điện, làm việc có điện bao gồm các công việc được người có thẩm quyền phê duyệt, người thực hiện phải được đào tạo, huấn luyện phù hợp với thiết bị và quy trình công nghệ được sử dụng. Trước khi tiến hành công việc, phương án thi công và biện pháp an toàn phải được phê duyệt, và các quy trình thực hiện phải tuân thủ theo công nghệ áp dụng nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người lao động và thiết bị điện.

Quy chuẩn kỹ thuật điện quốc gia QCVN 01:2020/BCT về An toàn điện

Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01:2020/BCT về An toàn điện, điều kiện khi làm việc có điện được quy định cụ thể như sau:

• Những công việc liên quan đến làm việc có điện phải được sự phê duyệt của người có thẩm quyền. Không được tự ý thực hiện mà chưa có sự đồng thuận đúng quy trình.
• Người thực hiện công việc có điện phải được đào tạo, huấn luyện bài bản về kỹ thuật, an toàn phù hợpTheo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01:2020/BCT về An toàn điện, các điều kiện khi làm việc có điện được quy định cụ thể như sau:
• Những công việc làm việc có điện phải được người có thẩm quyền phê duyệt trước khi tiến hành.
• Những người thực hiện công việc có điện phải được đào tạo, huấn luyện phù hợp với thiết bị, quy trình và công nghệ sử dụng.
• Phương án thi công và các biện pháp an toàn phải được thẩm định và phê duyệt trước khi thực hiện.
• Các công việc phải tuân thủ quy trình thực hiện theo công nghệ áp dụng để đảm bảo an toàn.
• Bên cạnh đó, khi làm việc trên phần có điện, nhân viên phải sử dụng trang thiết bị, dụng cụ, phương tiện bảo vệ phù hợp; kiểm tra các bộ phận kim loại xung quanh để tránh tiếp xúc điện; không mang theo trang sức hoặc vật dụng kim loại; xác định rõ phần có điện gần nhất tại vị trí làm việc và áp dụng các biện pháp bảo hộ an toàn cần thiết nhằm phòng tránh tai nạn điện.

Những quy định này nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người lao động và thiết bị trong quá trình thực hiện các công việc liên quan đến điện năng, hạn chế các rủi ro sự cố và tai nạn điện

Các biện pháp cần tuân thủ khi làm việc có điện

Khi làm việc với phần có điện, cần tuân thủ các biện pháp sau để đảm bảo an toàn:

• Sử dụng trang thiết bị, dụng cụ và phương tiện bảo hộ chuyên dụng phù hợp nhằm bảo vệ người lao động khỏi các tai nạn điện.
• Kiểm tra các kết cấu kim loại xung quanh nơi làm việc để đảm bảo chúng không mang điện, tránh nguy cơ tiếp xúc điện ngoài ý muốn.
• Không mang theo hoặc đeo các vật dụng bằng kim loại như trang sức, đồng hồ, vòng tay khi làm việc nhằm hạn chế nguy cơ phóng điện.
• Xác định rõ phần có điện gần vị trí làm việc nhất để có biện pháp phòng ngừa phù hợp.
• Che chắn các phần có điện nhằm tránh tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt với điện áp thấp và điện áp cao.
• Áp dụng đầy đủ các quy trình, sơ đồ làm việc an toàn và biện pháp kỹ thuật theo quy định để giảm thiểu rủi ro trong quá trình thi công.
• Luôn có người cảnh giới trong khu vực làm việc có điện nếu cần thiết để báo động và ngăn chặn các hành động gây nguy hiểm.

Các biện pháp trên là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo vệ an toàn cho người lao động và thiết bị khi thực hiện công việc trên hoặc gần các phần thiết bị, hệ thống đang có điện năng hoạt động

Lập biện pháp an toàn điện trong phương án thi công thực hiện

Theo quy định pháp luật hiện hành, việc lập biện pháp an toàn điện trong phương án thi công phải đảm bảo các yêu cầu sau:

• Phương án thi công phải bao gồm các biện pháp an toàn điện cụ thể, phù hợp với loại công trình và môi trường thi công, nhằm ngăn ngừa các nguy cơ điện giật, cháy nổ và tai nạn điện.
• Người lập phương án an toàn điện phải xác định rõ các thiết bị, hệ thống điện tham gia thi công, tình trạng cách điện, sự bảo vệ chống tiếp xúc trực tiếp và gián tiếp, cũng như các nguy cơ tiềm ẩn liên quan đến điện.
• Phương án phải quy định các biện pháp kỹ thuật và tổ chức như lắp đặt thiết bị bảo vệ chống rò, cách ly vùng nguy hiểm, sử dụng trang bị bảo hộ lao động chuyên dụng, cắt điện hoặc giảm áp khi cần thiết.
• Phương án an toàn điện cần được thẩm định, phê duyệt bởi người có thẩm quyền trước khi triển khai thi công.
• Trong suốt quá trình thi công, các biện pháp an toàn điện phải được giám sát chặt chẽ, nhân sự thực hiện được đào tạo đầy đủ và tuân thủ nghiêm các quy trình an toàn đã đề ra.
• Các thiết bị, vật tư điện phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật và được kiểm định, bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo an toàn trong thi công.
• Phương án cũng cần có các kế hoạch phòng ngừa rủi ro, cứu hộ, xử lý sự cố liên quan đến điện trong quá trình thi công.

Những quy định này được xây dựng nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người lao động và tài sản, đồng thời tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện, cũng như các nghị định, thông tư hướng dẫn trong lĩnh vực xây dựng và điện lực

Nắm rõ khái niệm và đặc điểm của làm việc có điện giúp người lao động và các tổ chức quản lý nâng cao nhận thức về an toàn điện, từ đó xây dựng các quy trình, biện pháp bảo hộ phù hợp. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe, mạng sống của người lao động mà còn đảm bảo hiệu quả vận hành và độ bền của hệ thống điện. Việc đào tạo, huấn luyện và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định là yếu tố then chốt để làm việc có điện được thực hiện một cách an toàn và chuyên nghiệp.